Oproep: wie heeft filmbeelden van de Indische Tentoonstelling van 1932?

Replica van de Tjandi Bentar (Gespleten Poort) bij de ingang van de
Indische Tentoonstelling in het Westbroekpark te Den Haag, 1932.
Foto: Haags Gemeentearchief.

Sinds 2010 verzorgt K&WH in opdracht van Monumentenzorg Den Haag het project Sporen van Smaragd. Het project brengt Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode 1853-1945 in kaart. Binnenkort worden de resultaten van het project gepresenteerd in publicaties en evenementen. Zo zal in het Cultuurpaviljoen van de komende Tong Tong Fair ook dit jaar weer een informatiestand van het project te vinden zijn. Dit maal wordt hierbij een expositie georganiseerd over Een onvergetelijk evenement: de Indische Tentoonstelling van 1932 in het Westbroekpark.

De Indische Tentoonstelling was in 1932 de grootste die Nederland tot dan toe had gezien. Bezoekers keken hun ogen uit bij het zien van prachtige tempels en typerende inlandse woonhuizen, die in het park waren nagebouwd. Men kon van mei tot en met oktober de expositiepaviljoens met bijzondere kunstvoorwerpen en commerciële producten bezoeken, diorama’s van Indische landschappen bekijken en genieten van exotische gerechten in het restaurantpaviljoen Waroong Djawa. Ondanks het spectaculaire karakter van dit historische evenement, zijn hiervan nauwelijks filmbeelden bewaard gebleven. De tentoonstelling werd volledig afgebroken en alleen het geliefde Minangkabause huis werd nog enkele jaren op andere Haagse locaties opgesteld.

Meer dan 400.000 bezoekers bezochten destijds het evenement. K&WH is ervan overtuigd dat een van die bezoekers filmbeelden moet hebben gemaakt van de schitterende Indische Tentoonstelling. We hopen dat deze beelden juist nu boven water komen, zodat ze in de komende expositie kunnen worden vertoond. Wie een filmpje of ander bijzonder souvenir aan de tentoonstelling bezit, wordt dan ook opgeroepen omcontact op te nemen met de projectorganisatie via: info@sporenvansmaragd.nl.

Onderhuidse stress in het Edwardiaanse tijdperk

Neem het van ons aan: Victoriana zijn uit, Edwardiana zijn in. Hoezeer de belangstelling voor kunst aan mode onderhevig is, bewijst het verschuiven van de collectieve belangstelling voor het negentiende-eeuwse Engeland onder Queen Victoria naar het tijdperk van haar opvolger, Edward VII (1901–1910). De populaire serie Downton Abbey is daarvan een voorbeeld. Het begin van de 20ste eeuw wordt wel geassocieerd met glamour en luxe, maar in feite heerste er crisis en onzekerheid, zowel op economisch en sociaal als politiek gebied, met de dreiging van de Eerste Wereldoorlog aan de horizon. Juist in deze periode raakten gemoederen verhit door de opkomst van de emancipatie, de arbeidersbeweging en het fascisme. De bestaande verhoudingen tussen man en vrouw, en die tussen machthebbers en arbeiders gingen op de schop, terwijl de consumptiemaatschappij nu echt vorm kreeg.

The Yale Center for British Art in New Haven, Connecticut (USA) organiseert op 2 maart 2013 een symposium, geheel gewijd aan Art, Anxiety, and Protest in the Edwardian Belle Epoque. Het symposium valt samen met de opening van de tentoonstelling Edwardian Opulence: British Art at the Dawn of the Twentieth Century. De tentoonstelling wil het heersende beeld van een 'gouden tijdperk' doorbreken door de nadruk te leggen op de verandering en het protest, die deze periode kenmerkten. Het leven werd bovendien sneller én ingewikkelder door de ontwikkeling van elektriciteit, geluidsopnamen, de benzinemotor en de bioscoop, hetgeen zijn weerslag had op kunst, net als de veranderende positie van vrouwen. Wie niet naar Amerika kan vliegen, moet zich net als wij maar troosten met de catalogus. Het zou ons niet verbazen als we dit onderwerp binnenkort ook in Europa op de tentoonstellingsagenda's zien.

DC Comics 1935-1956

Taschen blijft maar onweerstaanbare bladerboeken maken. The Golden Age of DC Comics is er een van. Misschien kwam het door onze jonge vaders, dat bij ons in huis zoveel stripboeken en comics werden gelezen. En misschien waren wij geen stereotype meisjes, aangezien we die boekjes bijna uit ons pappie's handen trokken. Hoe het ook zij, we zijn goed bekend met het legioen van Amerikaanse superhelden en superschurken dat DC heeft geschapen, waaronder Batman, Superman, Superboy, Wonder Woman en The Flash. Dus nu Taschen een overzicht van DC producten uit de jaren 1935-1956 heeft gebundeld, gaan we als consumeisjes vast voor de bijl. Wie wil er nou niet terug naar een eenvoudiger en kleurrijker wereld, waarin alle helden even stoer zijn, alle vrouwen even mooi en alle kwade genieën toch dom genoeg om zich te laten pakken? Er zijn prachtige parallellen te trekken tussen de tekenstijl en de ontwikkeling van de reclame en de grafische kunst, dus fans onder de vakgenoten kunnen deze uitgave gerust onder het mom van 'verantwoorde vakliteratuur' aanschaffen.

Vervolg #KWHactie

Hoewel we nog niet al onze vakgenoten op Twitter hebben getroffen, winnen social media snel aan bereik onder kunsthistorici. Ook K&WH heeft inmiddels meer dan 200 volgers, waaronder veel collega's in de museum- en erfgoedsector. Voor hen organiseren we in februari 2013 weer een leuke verloting van kunstboeken. De afdeling Monumentenzorg van de Gemeente Den Haag heeft hiervoor een aantal prachtige boeken over Haagse monumenten, architectuur en interieurs beschikbaar gesteld. Meedoen? Volg ons dan op @KWHnieuws en hou vanaf 4 februari de tweets met #actieKWH in de gaten.